Mooi artikel over HSP geschreven door Melanie Thijm (gevonden op nanomineralen.nl)
We leven in een voor veel mensen verwarrende tijd en maatschappij. Men zoekt verklaringen en begrip voor situaties en gevoelens die op het eerste gezicht onbegrijpelijk lijken. Het gevolg daarvan kan zijn dat we mensen in een hokje stoppen of een ‘label’ toekennen. Termen als AD(H)D, hoogbegaafdheid of hoog sensitiviteit kunnen veel verklaren, maar ook tunnelvisie in de hand werken. Dit geldt vooral voor de laatste ‘classificering’: hoog sensitiviteit. Te pas en te onpas wordt dit etiketje opgeplakt of zelf gediagnostiseerd en daarmee lijkt de kous af. Met als gevolg dat er veel onbegrip over dit ‘fenomeen’ ontstaat. Een indruk die ook nog eens vertroebeld wordt door allerlei onterechte aannames. Daarom willen we in dit artikel eens wat dieper op de materie ingaan. Hoog sensitiviteit; is het een hype of een aandoening?
Studies, gedaan door diverse hoogleraren en psychologisch onderzoekers, zeggen hierop: geen van beiden. Hoog sensitiviteit is een karaktereigenschap die bij vijftien tot twintig procent van de bevolking voorkomt. Dat komt neer op één op de vijf mensen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Asperger, komt dit beeld net zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen, al hebben mannen vaak meer moeite met hun ‘overgevoeligheid’. Genoeg redenen dus om hier serieus rekening mee te houden. In tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt, is hoog sensitiviteit (HSP oftewel Higly Sensitive Person Red.) namelijk geen modeverschijnsel of stoornis. Twintig jaar geleden in 1997, publiceerde het Amerikaanse psychologenkoppel Elaine en Arthur Aron het eerste wetenschappelijke artikel over het onderwerp. De Arons noemden mensen die hooggevoelig zijn toen: Highly Sensitive Persons. Het artikel verscheen destijds in het gerespecteerde Journal of Personality and Social Psychology en indsdien wordt er mondjesmaat meer duidelijk over deze karaktereigenschap. Er ontstaat er ook veel fictieve zweverige ruis, waardoor het hele verschijnsel een aanstellerige bijklank krijgt. HSP heeft niets te maken met sterren-aanbidders, aura’s en chakra’s. Het is inderdaad zo dat HSP mensen gevoeliger zijn voor licht, geluid en gevoel, maar dat wil nog niet zeggen dat ze meteen ook maar paranormaal en helderziend zijn.
Neurobiologische erkenning
Mensen die hypersensitief zijn zoeken wel bovengemiddeld graag naar een verklaring, vandaar dat men ze vaak spiritueel wil noemen. Wat niet wil zeggen dat ze ook niet gewoon met beide benen op de grond kunnen staan. HSP wordt gemeten op een zogenaamde Gauss-curve plaatsen. Aan het ene uiterste zitten de laagsensitieven, aan het andere de hoogsensitieven. Het blijkt dat mensen die HSP zijn, een zenuwstelsel bezitten dat informatie anders verwerkt. Hiermee krijgt HSP als verschijnsel steun uit de hoek van de neurobiologische wetenschap. Hersenwetenschapster Jadzia Jagiellowicz ontdekte in 2011 een neurale basis voor hoog sensitiviteit. Ze liet proefpersonen onder een MRI-scan plaatjes kijken en gaf ze daarbij een opdracht: zoek de verschillen. Bij HSP’s lichtten vervolgens aanzienlijk meer gebieden in de hersenen op, dan bij niet-HSP’s
Er lijkt echter helaas buitenproportioneel veel aandacht voor de negatieve kant van HSP’s. Het klopt inderdaad dat hun zintuigen wat scherper afgesteld zijn en dat ze gevoeliger dan gemiddeld prikkels en informatie verwerken. Overprikkeling, stress en alle gevolgen van dien liggen dus onder de oppervlakte op de loer. Anderzijds zijn HSP’s beter in staat om anderen te begrijpen, zich in te leven in sociale situaties, en waarderen ze pro-actief mooie situaties en dingen. Het intens genieten van kunst en muziek hoort daarbij, maar ook het feit dat HSP’ers vaak de neiging hebben om dieper na te denken over alledaagse kwesties. Ook het sociale aspect ervan, de empathie en inzichten die deze mensen ervaren kan met de juiste intenties als positief worden ervaren. In de initiële testen die de De Arons jaren geleden gebruikten om hooggevoeligheid vast te leggen was echter voornamelijk plaats voor vragen met een negatieve ondertoon. En inderdaad, hun extreme opmerkzaamheid, neiging tot overprikkeling en diepe verwerking maken ze ook gevoelig voor stress en burn-outs.
HSP omarmen
Het feit dat HSP’ers vaak de neiging hebben om dieper na te denken over dingen kan juist in het voordeel werken. Niet alle hooggevoelige medemensen zijn namelijk fluisterende muisjes om wie je op je tenen rond moet sluipen. Drie van de tien zijn extraverten die opleven bij spanning en sensatie. In hun zoektocht naar balans en harmonie zijn HSP’ers juist wel vaak aardige mensen. Ze zijn geneigd om te bemiddelen, en vrede te bewerkstelligen. Ze kunnen een stemming snel aanvoelen en proberen deze ten positieve te keren. Een HSP’er is, als je weet hoe je ermee om kunt gaan, daarom zeker iemand die je in je team of vriendengroep wilt hebben.
Hoe herken je of je zelf HSP bent en hoe kun je ermee omgaan? Hieronder wat tips.
- Je bent gevoeliger voor stemmingen van mensen in je omgeving.
- Je kunt overprikkeld raken in een omgeving met veel lawaai of licht
- Je droomt en fantaseert intenser en kleurrijker dan de meeste mensen
- Je voelt andermans pijn, verdriet of vreugde maar ook die van jezelf ervaar je zeer diep
- Je krijgt tranen in je ogen of kippenvel van mooie kunst of muziek
- Je hebt vaak het gevoel dat je je even terug moet trekken
- Ruzie en onrechtvaardigheid zijn onverdraaglijk voor je
Dit kun je eraan doen
- Verdiep je in ontspanningstechnieken zoals Tai Chi of Yoga.
- Omring je met rust regelmaat en reinheid
- Vermijd het zogenaamde multi-tasking
- Hou een strak slaap en rust-schema aan.
- Vermijd koffie
- Neem valeriaan of magnesium supplementen
- Praat met je omgeving en geef op tijd je grenzen aan
Accepteer en omhels je bijzondere zelf.